کد مطلب:93755 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:301

صبر و استقامت











15- صبروا ایاما قصیره اعقبتهم راحه طویله، تجاره مربحه یسرها لهم ربهم.

ترجمه: برای مدتی كوتاه در این جهان صبر و استقامت ورزیدند و راحتی بس طولانی بدست آوردند، تجارتی است پر سود كه پروردگارشان بر ایشان فراهم ساخته.

شرح: صبر یعنی چه؟

از جمله كلماتی كه بیرحمانه مورد تاخت و تاز به اصطلاح مفسران نادان قرار گرفته كلمه نورانی صبر است، كلمه ای كه همچون كلمات دیگری مانند مذهب از گزند نیشهای مار و عقرب صفتان در امان نبوده است، عده ای صبر را عامل تخدیر و تن به ذلت دادن تفسیر كرده اند، اینها همان كسانی هستند، كه: مذهب را هم همانند مخدری برای تخدیر و به ركود كشیدن انسانها و در نتیجه جوامع تفسیر می كردند، قبل از پیاده شدن حكومت و جمهوری اسلامی در ایران باید با آنها بحث می كردیم كه مذهب عامل تخدیر و ركود نیست، ولی پس از انقلاب

[صفحه 362]

و تحركات مسلمانان لبنان و پایداری و استقامت و صبر آنها، در سرزمینهای اشغالی فلسطین و دیگر نقاط مبارزاتی جوابی گویا و عملی به این سخن آنها داده شد، باید به آنها گفت مذهب كه تبلور صبر و استقامت است در كشورهائی كه زیر نفوذ استعمار بوده موجب تحرك و مبارزه شده است، آیا این چنین مذهبی مخدر است، آیا چیزی كه خواب و استراحت را از دشمنان و جباران و ستمگران و مرتجعین ربوده، عامل ركود است؟! ایستادن در مقابل دشمن با سنگ كه سلاح ابتدائی است، در برابر اسلحه های آمریكائی و روسی كه مدرنترین اسلحه های دنیاست ركود است؟ در یك جمله كوتاه باید به این دشمنان اسلام و آزادی انسانها گفت: «رویتان سیاه باد از اندیشه ای كه در سر می پرورانید» آیا تفسیر صبر، تن به ذلت دادن و ظلم پذیری است، هرگز!

! از منابع اسلامی شواهدی فراوان دال بر خلاف این معنا می توان اصطیاد كرد، برای روشن شدن مطلب ابتداء به سراغ یك لغوی بزرگ و سپس یك معلم اخلاق و خود ساخته رفته، و گوش جان به سخنان جانبخش آنها می سپاریم: راغب اصفهانی در كتاب خود مفردات گوید: «الصبر الامساك فی الضیق» (صبر كنترل نفس در تنگنا (و استقامت آن در انواع شدائد و مشكلات) است).[1].

مرحوم محمد مهدی نراقی در جامع السعادات صبر را چنین تعریف می كند: «الصبر ثبات النفس و عدم اضطرابها فی الشدائد و المصائب بان تقاوم معها بحیث لا تخرجها عن سعه الصدر و ما كانت علیه قبل ذلك من السرور و الطمانینه» صبر، استقامت و پایداری نفس و عدم تشویش در سختیها و مصیبتها است، به نحوی كه مقاومت كنی در برابر آن سختیها و بلاها و خارج نكنی نفس خود را از سعه صدر و از آن حالت سرور و آرامشی كه بر آن حاكم بود.[2].

[صفحه 363]

در روایتی از پیامبر گرامی هم تفسیر صبر چنین آمده است. حضرت رسول اكرم (ص) از جبرئیل پرسیدند: «فما تفسیر الصبر؟» صبر چیست؟ قال: «تصبر فی الضراء كما تصبر فی السراء و فی الفاقه كما تصبر فی العافیه، فلا یشكو حاله عند الخلق بما یصیب من البلاء» (جبرئیل گفت: صبر این است كه شكیبائی و استقامت ورزی در ناراحتی، چنانكه پایداری می ورزی در شادمانی و در بیماری، چنانكه در سلامتی، پس نباید شكایت كند، صابر از كیفیت حال خود نزد خلق بواسطه مصیبت و بلاهائی كه به او رسیده است (و در یك جمله، در هر حال پایداری ورزد).[3].

حال با این تفاسیر خود بنگرید آیا مفهوم صبر جز مفهوم نورانی استقامت چیز دیگری است آیا این مفهوم همان مفهوم ظلمانی زیر بار ظلم و ستم رفتن است؟!! (ذلك مبلغهم من العلم).


صفحه 362، 363.








  1. مفردات صفحه 273.
  2. جامع السعادات جلد 3 صفحه 280 چاپ موسسه اعلمی.
  3. بحار جلد 77 صفحه 20- میزان الحكمه جلد 5 صفحه 266.